Wpłynie na liczebność innych gatunków i paradoksalnie może przyczynić się do rozprzestrzenienia ASF. Jak mówi Prof. Andrzej Elżanowski – zoolog i bioetyk z Uniwersytetu Warszawskiego, w wywiadzie dla „Magazynu Kaszuby”: „Polowanie i strzelanie samo w sobie stwarza zagrożenie, bo rozprasza dziki. Powoduje mieszanie populacji.

Twoja książka skupia się głównie na myślistwie i łowiectwie. Można odnieść jednak wrażenie, że jest to książka, w której rozliczasz się ze swoją przeszłością… Zenon Kruczyński: Właściwie nie wiem, co to oznacza: „rozliczać się z przeszłością”. Być może masz na myśli to, że wtedy, gdy naprawdę zobaczyłem, co dzieje się w moim życiu, przeżywałem przez długi czas coś w rodzaju głębokiej żałoby, przygnębienia i smutku. Jako ludzie, wielu rzeczy nie robilibyśmy, gdybyśmy byli w stanie zobaczyć, co naprawdę robimy. Książka pokazuje od wewnątrz świat samych myśliwych i ich los. Powstała jako wyraz mojej fundamentalnej niezgody na fakt, że w naszym ludzkim świecie możliwe jest zabijanie dla rekreacji, hobby, dla sportu myśliwskiego – jak to sami myśliwi nazywają. Dodatkowym, tragicznym aspektem jest to, że ludzkość usankcjonowała prawem tę makabryczną rozrywkę. Fot. Piotr Morawski Książka zbiera w jedną całość racje przeciwników współczesnego łowiectwa. Spojrzenie na współczesne myślistwo zostało w niej rozszerzone o aspekt etyczny, ekologiczny, religijny, duchowy i psychologiczny. Stało się to w rozmowach: z nauczycielem zen sensei Sunyą Kjolhede, znaną na świecie działaczka ekologiczną, dyrektorem Rainforest Information Centre w Lismore w Australii – Ruth Rosenhek, z psychologiem, znakomitym specjalistą w dziedzinie uzależnień – Anną Dodziuk, z żonami czynnych myśliwych – Małgorzatą Grabarczyk i Małgorzatą Szczygieł-Reutt, z lekarzem weterynarii pracującym od dwudziestu lat w swojej klinice w Sztokholmie – Bożeną Montwiłł, za zgodą Polskiego Związku Łowieckiego z Łowczym Wojewódzkim – Piotrem Ławrynowiczem oraz o „świecie mężczyzn” – z psychologiem Wojciechem Eichelbergerem. Twoja osobista przemiana jest wyjątkowa. W środowisku byłych kolegów-myśliwych zapewne jesteś postrzegany jako „nienormalny”. Czy uważasz, że książka „Farba znaczy krew” wywoła jakąś dyskusję w środowisku łowieckim? Ta część moich byłych kolegów-myśliwych, z którymi znamy się od dawna, nie widzi we mnie hm…, dysfunkcji psychicznych. Gdy spotykamy się – rozmawiamy i zachowujemy się normalnie. Nie ma agresji we mnie ani w nich. Choć jakieś napięcie jednak występuje – temat polowania jest starannie omijany. Pojawia się skrępowanie. Jest takie zabawne powiedzenie: nie kantuj kanciarza. Moi byli koledzy i ja dobrze wiemy, czym jest polowanie. Ja jeszcze wiem, czym jest „niepolowanie”. Gdy poznało się coś na wskroś, nie budzi się w człowieku „święte oburzenie”. Lecz jakiś rodzaj podstawowego gniewu we mnie jest. To postawa niezgody na szeroko pojmowane zniszczenie – nie tylko na zabijanie leśnych i polnych zwierząt. Natomiast ta część myśliwych, która mnie całkowicie nie zna i komentuje w Internecie jakieś moje teksty prasowe, czasami uważa wręcz, że mnie w ogóle nie ma, że jestem wymyślony, co mnie bardzo rozbawia. Niektórzy z nich rzeczywiście obcesowo piszą, lecz nigdy nie odnoszą się do podstawowych, ważnych spraw. Raczej bagatelizują, wzruszają ramionami, zamieniają w żart. Nie podejmują poważnej rozmowy. Książka wywoła dyskusję w środowisku myśliwskim, bardziej lub mniej jawną. To wielka, stutysięczna społeczność. Są w niej bardzo różnorodni ludzie. Otwarcie mówisz o tym, że zabiłeś wiele zwierząt. Jakie uczucia towarzyszyły ci, kiedy jako myśliwy strzelałeś do nich? Fot. Piotr Morawski Przypominam sobie uczucie, które nieodłącznie towarzyszy polowaniu, a wstydliwie nie jest ujawniane, ponieważ wiąże się bezpośrednio z aktem zabijania. Trwa krótko i jest intensywne – jest to poczucie ogarniającego całe ciało spokoju , gdy celnie strzelisz i zwierzę zwala się w ogniu strzału. Czasami w agonii miota się na śniegu , próbuje wstać… , pada… , czołga się… i znowu… Jego ciało zostawia na śniegu krwawe ślady. Myśliwi mówią: „pisze na śniegu”. Ostatni list. W końcu nieruchomieje. Koniec. I wtedy w całe ciało strzelającego wlewa się na moment poczucie wyraźnego spokoju. W życiu myśliwego ten akt jest ponawiany wciąż i wciąż na nowo. Gdy zwierzę na twoich oczach po strzale padnie, to na tę chwilę, w tej sekundzie, czujesz się wszechmocny, masz poczucie całkowitego, absolutnego panowania – jesteś Panem Wszechmocnym. Jeśli darujesz życie i nie strzelisz, to też czujesz się Panem, tym razem Wielkodusznym. Zawsze wygrywasz. Ale… mniej więcej co piąta zadana śmierć związana jest ze ściganiem rannego zwierzęcia, dochodzeniem i dobijaniem poharatanego kulami, jeszcze żywego zwierzęcia. Trzeba patrzeć w gasnące oczy. I trzeba patrzeć na to z bliska. Dopiero wtedy musimy rzeczywiście zabić, uczestniczyć w tym w pełni. Widzieć, jak ostatnia kula w nasadę karku targnie poranionym ciałem zwierzęcia i jak uchodzi z niego życie. Takie polowanie, o którym do tej pory rozmawiamy, to jest polowanie wirtualne, podobne do gry komputerowej. Jesteś na ambonie, coś widzisz przez okienko, rozpoznajesz, składasz się, strzelasz i to „coś” znika. Idziesz za dwadzieścia minut na miejsce strzału i to „coś” leży – kawałek dalej lub w tym miejscu, gdzie dosięgła go kula. Ale to jest tylko ciało. Wcześniej nie idziesz, bo według niepisanej etyki myśliwskiej – trzeba dać zwierzęciu umrzeć. Moim zdaniem, rzeczywistym powodem jest to, żeby samemu nie widzieć śmierci. Bo to jest okropne i przejmujące do szpiku kości zdarzenie, kiedy ogląda się umieranie i śmierć. Tym bardziej wtedy, gdy się ją samemu zadało. Pojawia się również lęk – bo czyż można się nie bać tego, co się zabija? Czy pamiętasz, dlaczego zacząłeś polować? To nie był wyraźny, jednorazowy fakt w mojej przeszłości, to raczej cały proces. Wiesz, urodziłem się kilka lat po wojnie, w rodzinie… w ankietach pisałem: „robotniczej, matka nie pracuje”. Podziwiałem i kochałem ojca. Czasami się go bałem, czasami się go wstydziłem, na przykład wtedy, gdy się upił. Niekiedy strasznie go żałowałem – gdy przez kraty bramy nr 3 Stoczni Gdańskiej matka podawała mu zawiniątko z jedzeniem, bo musiał bez przerwy pracować i był bardzo brudny, zarośnięty i taki smutny. Tak bardzo chciałem mu wtedy pomóc. Żeby było mu dobrze, żeby nie był zmęczony i żeby nie musiał chodzić do stoczni. Gdyby to mogło zmienić jego los – oddałbym swoje dziecięce życie. Bardzo chciałem, żeby on mnie kochał. I podziwiał! I jakoś wiedziałem, że gdy będę taki jak ojciec, to właśnie tak się stanie – też będę podziwiany i kochany. Przez ojca i przez wszystkich. Czy chłopiec może chcieć inaczej? W późniejszych czasach niby nie żyłem życiem ojca, miałem swoje sprawy, jakieś środowisko, przyjaciół, dziewczyny, żonę i rozwód. Zawsze ciągnęło mnie do lasu, nad wodę, na ryby, na grzyby. Łowiłem zapamiętale pstrągi w pomorskich rzekach i szczupaki w jeziorach. Z ojcem spotykaliśmy się w domku myśliwskim – ja przyjeżdżałem na ryby sam lub z moją dziewczyną, a ojciec przyjeżdżał z kolegą na polowanie. Pomagałem im czasami, gdy trzeba było szukać rannych dzików, naganiać kaczki albo uprawiać kartofle. Zjadaliśmy złowione przeze mnie szczupaki i okonie, które smażyłem na żeliwnym piecyku – i tak sobota i niedziela mijały nam w lesie. Pewnego razu, w pierwsze upalne dni czerwca, przyjechałem motorem do domku myśliwskiego po raz pierwszy już ze swoją dubeltówką. Miałem 28 lat. Nie ma odpowiedzi na pytanie: „dlaczego zacząłem polować?”. Nie warto pytać. Wiesz, gdybym z moim życiorysem nie zaczął polować, pytanie mogłoby brzmieć: „Jak to się stało, że nie zacząłeś polować tak jak twój ojciec?”. Skąd pojawiły się w tobie wątpliwości co do uczestniczenia w polowaniach? Moje serce stawało się wrażliwe bardzo powoli. Pamiętam, zabrałem na polowanie dziewięcioletniego syna. Strzelałem do dużego dzika, padł w ogniu strzału. Wiedziałem, że już się nie podniesie, nie żyje. Jovan siedział na ziemi cichutko obok mnie, prawdę mówiąc zapomniałem o nim, liczył się tylko ten dzik. I nagle patrzę na Jovana, a on płacze. Pytam go: „Dlacze go płaczesz?”. Jego słowa zostały we mnie na długo: „Bo on tak przed chwilą sobie chodził, pił wodę, jadł, a teraz nie żyje”. To dziecko zobaczyło, jak jedna istota zabrała życie drugiej istocie. Przestałem polować w 1995 roku. Ale już dwa lata wcześniej zaczęło dziać się ze mną coś „dziwne go”. Najpierw zauważyłem, że coraz rzadziej jeżdżę na polowania, strzelam niechętnie, bez emocji. Zacząłem wreszcie coś widzieć! Ale jeszcze niezbyt jasno – to było na razie wyraźniejsze przeczucie. Pojechałem jeszcze na dwa polowania – w maju i lipcu 1995 roku. W maju strzeliłem do słonki. Pamiętam: wieczorna cisza, wszystko niezwykle znieruchomiałe i ciche, daleko na horyzoncie pojawia się jedna jedyna słonka. Jak zaczarowana leci prosto nad moją głową. Podniosłem broń. Spadła na sosnę. Koledzy chwalą mnie za piękny strzał. A ja stoję odrętwiały. Martwy. Lipiec, najważniejsze polowanie w życiu. Wieczór, jasno. Zobaczyłem dwie sarenki w niskim owsie. Patrzyłem na nie z przyjemnością, skryty za drzewem. I nagle z żyta obok wybiegają dwa psy i pędzą prosto na nie. Pierwszy raz w życiu strzeliłem do psa. Raz i drugi. Poczułem swoje ciało, ważyło tonę. Powiedziałem do kolegi, z którym polowaliśmy razem tego dnia: „Ja już nie będę polował. Zawieź mnie do domu”. Nie zaprotestował. Wreszcie zobaczyłem wszystko. Całym sobą poczułem, jak strasznie dużo cierpienia zadałem innym istotom. Z najgłębszych źródeł we mnie usłyszałem – nie zabijaj. Nie rób tego. Bezgłośne, mocne – nie! Czy książka ma obalić mity łowieckie, takie jak choćby ten, że myśliwy najlepiej reguluje populacje zwierząt w lesie? Wielu ludzi godzi się milcząco i z niesmakiem na to całe zabijanie, ponieważ poddani myśliwskiej indoktrynacji sądzą, że „nie ma innego wyjścia”. Po przeczytaniu tej książki, poczują ulgę – zrozumiałe staną się dla nich przyczyny owego osobiście odczuwanego przez nich niesmaku. Już nie muszą się na to zgadzać i nie będą czuli się bezradni, słuchając argumentów o „rozregulowaniu przyrody”, „zimowym dokarmianiu” czy o „braku drapieżników”. Będą wiedzieli. Jeżeli weźmie się pod lupę koronne argumenty łowieckie, ujawnia się ich interesowna powierzchowność, nijak mająca się do tego, co w lesie i na polu widać gołym okiem. Wystarczy przestać wierzyć na słowo myśliwym i szeroko otworzyć własne oczy. Czy dzisiaj łowiectwo ma jakąkolwiek rację bytu? Właściwie nie wiadomo, co by się miało zdarzyć ze strony jeleni, dzików, zajęcy, dzikich gęsi, bażantów czy saren, gdyby ich nie zabijać. Czy zagrażałyby współczesnym ludziom w miastach i na wsiach? Nie znam badań naukowych, które wykazały niezbędność istnienia myślistwa w przyrodzie. Spróbujmy przywołać w wyobraźni obraz przeciętnego myśliwego i zobaczyć go w lesie, z ostrą bronią, strzelającego, później patroszącego sarnę, albo wwożącego do lasu przyczepę buraków cukrowych, pastewnych, kukurydzy, kalafiorów czy też kapusty. Gdy wyobrazimy sobie ten obraz lub zobaczymy go w rzeczywistości, odpowiedź brzmi: myślistwo nie ma żadnej racji bytu. Myślistwo jest niepotrzebne przyrodzie. Właściwie, komu jest potrzebne? Czy jest potrzebne jako zachowanie socjologiczne? To przetarty szlak dla mężczyzn, konwencjonalny. Można poddać się tym zrutynizowanym i sztywnym sposobom życia wśród polujących mężczyzn. Jeżeli nie przekracza się tych wytyczonych ściśle reguł – mężczyźni w tej grupie mogą czuć się w miarę bezpiecznie. Wsiąka się w tę konwencję szybko, bo ma rozbudowany system wzajemnych gratyfikacji, są zwyczaje i tradycje, hejnały, hierarchia ważności, przywileje, ważniejsi i mniej ważni, władcy i poddani, myśliwscy bogacze i biedacy, ekstra polowania z oprawą dla myśliwskiej „szlachty” i biedne koła łowieckie, obowiązkowe składki, legitymacje ze zdjęciem, zezwolenia na broń, święta i dyplomy, nagrody, medale i zawody strzeleckie, jedzenie dziczyzny, zjazdy i bale, stroje, psy i samochody, duży rynek handlowy. Są lepsi i gorsi myśliwi, orły i ofermy, trofea i wyceny, wyścig i rywalizacja, państwowa struktura z władzami krajowymi, sądy łowieckie i wyroki, obwody łowieckie, domki i domy myśliwskie, dziczyzna na imieninowym stole. I to wszystko w całkowicie męskim towarzystwie, wśród kolegów połączonych milczącą zgodą, że będą tej konwencji przestrzegać i podporządkują się jej prawom. I jeszcze broń! Mogę mieć w domu broń – dubeltówkę, bocka, sztucer, kniejówkę, ekspres, flower – całą gamę różnorodnego, zabójczego żelastwa. Do tego specjalna szafa na broń i amunicję, amunicja do zabijania tego, tego i tego, skóry, poroża, szable, piórka, noże, pasy, lornetki, lunety, plamki, latarki, ubrania, piersiówki, buty, czasopisma, zezwolenia na odstrzał z odpowiednią pieczątką, dokumenty. Broń się czyści, konserwuje, „trenuje z nią na sucho”, przestrzeliwuje, pokazuje i chętnie demonstruje innym. Do tego dochodzą weekendy poza domem – przecież poluję! Gdy ogarnie się to wszystko, dopiero można zobaczyć, jaki to ciężki wór bagażu! Ileż różnego rodzaju kosztownych przedmiotów trzeba mieć i ile czasu ze swojego życia poświęcić na polowanie! Trzeba też na to wszystko zarobić i tak zorganizować sobie życie w rodzinie i w pracy, by polowanie było możliwe. Gdy mężczyzna postanawia zostać myśliwym, to ten specyficzny bagaż musi dźwigać on i jego rodzina. Przez całe życie. Gdyby ktoś chciał rozstać się z polowaniem, musiałby tego całego bagażu jakoś się pozbyć. Chyba łatwiej umrzeć! A czy jest potrzebne społeczeństwom? Mam pewność, że dopóki będziemy zabijali zwierzęta – będziemy zabijali siebie nawzajem. Współczesne myślistwo jest obarczone wyjątkowym ciężarem – jest zabijaniem dla rozrywki. Ludzkość akceptuje to, że pewna jej część zabiera innym istotom życie w ramach hobby, czyli dla zabawy. No cóż, akceptuje również zabijanie innych, „obcych” ludzi. Nie rozumiem tego, rozpaczliwie tego nie pojmuję. We właśnie minionym wieku setki milionów normalnych ludzi zabiło setki milionów innych normalnych ludzi. Ta hekatomba robi się wyrazistsza, gdy zdamy sobie sprawę z tego, że dopiero w 1930 r. liczba ludzi na Ziemi przekroczyła dwa miliardy. To wzajemne, mordercze wyniszczanie trwa. Piąte przykazanie to wyschnięta na wiór, martwa atrapa – nie odnosi się do żadnych istot. Czy kultura łowiecka uczy szacunku do przyrody? Myśliwi często podkreślają, że chronią przyrodę… Myśliwskie „koronne argumenty” próbują przekonać ludzi, że zabijanie zwierząt wynika wyłącznie z konieczności. Że najważniejsze, to „hodowla”, „dokarmianie”, „regulacja”, że to z powodu braku drapieżników i że konieczna jest jakaś selekcja: „wedłu g mnie jesteś gorszy i dlatego cię zabiję”. „No… ta przyroda jest wspaniała…, a ten strzał to naprawdę ostateczność”. Każdy, kto choć trochę poznał to środowisko, miał okazję usłyszeć to całkowicie sprzeczne zdanie. Gdy polowałem, spotkania ze zwierzętami, do których nie mogłem strzelić, nie budziły we mnie emocji. Na chwilę zatrzymywałem się, by popatrzeć na łanię z cielakiem, ale po chwili ruszałem dalej, bo szukałem rogacza – jego chciałem zabić! Skupiałem się, tak jak reszta, głównie na dzikach, jeleniach i sarnach. Myśliwi nie są w stanie zrobić nicdla ochrony gatunków, które są zagrożone wyginięciem. Na gatunki zagrożone wyginięciem się nie poluje, a to dla myśliwych oznacza, że są one poza ich zainteresowaniem. Najwyżej mogą nie zabijać jakichś zwierząt. Pamiętam, jak na Żuławach z roku na rok spadała ilość zajęcy. W dwudziestu myśliwych, w jeden krótki zimowy dzień, zabijaliśmy ponad sto szaraków. Potem, z upływem lat, zaczęło ich być coraz mniej. Zabijaliśmy czterdzieści, trzydzieści, dziesięć, pięć. Zdarzało się, że polowanie przerywano w połowie dnia. Z nudów, bo padł jeden zając na dwadzieścia strzelb. I co? Przestaliśmy polować w następnym sezonie? Nie! Nie przyszło nam to do głowy, bo liczy się tylko polowanie. A gdyby coś nas tknęło w sprawie zaprzestania polowań, to co moglibyśmy zrobić, aby zahamować spadek liczby zajęcy? Nic! I dlatego chodziliśmy przez pół dnia za jednym zającem. W gruncie rzeczy przeczuwaliśmy też, że to, czy będziemy, czy nie będziemy ich zabijać, niczego nie zmieni. Byliśmy bezradni. Zajęcy będzie coraz mniej. Trzeba poczekać kilka lat, to potem będzie więcej. „Samo się zrobi”, bo to jest przyroda – i na to liczyliśmy, na cud natury. I tak się stawało – z latami zabijaliśmy dziesięć, dwadzieścia… Ale już nigdy sto. Ostatniego tura też ktoś zabił na polowaniu. Gdyby zdjąć embargo na odstrzał wilków – już po nich! Pewnego razu, w maju, siedzieliśmy wieczorem przy ognisku. Śpiewały ptaki – głównie kosy. Jeden z mężczyzn zapytał: „Ty, a co to za ptak tak śpiewa?”. Chodziło o pospolitego kosa. Mężczyzna, który pytał, był myśliwym. Czy ludzie z taką świadomością przyrody mogą coś dla niej zrobić? Ten człowiek usłyszał śpiew ptaka i zapytał. Teraz wie. Ilu myśliwych „nie usłyszy nawet kosa”? Odnoszę wrażenie, że większość myśliwych ma żenującą wiedzę przyrodniczą. W czasie, gdy chodziłem na kurs dla kandydatów na myśliwych, w programie nie było nawet okrucha wiedzy o wzajemnych współzależnościach i związkach w przyrodzie. Po co?! Zresztą, który z grona wykładowców byłby w stanie podjąć taki temat? To jest przecież kurs dla przyszłych myśliwych! Regulamin polowań, zwierzyna łowna, pies, broń, prawo łowieckie, ambony, statut – to były ważne tematy. Potem, już jako myśliwi, szliśmy z gładką i ostrą bronią do lasu i na pola, aby „utrzymywać równowagę przyrody”, „regulować populację”, „zastępować drapieżniki”, „selekcjonować”, „gospodarować zwierzyną łowną” i „dokarmiać”. Łowiectwo to spory biznes. Pewnie na własne oczy widziałeś, jacy ludzie polują. Czy to prawda, że myśliwymi są ludzie elit, którzy podczas łowieckich spotkań załatwiają różne interesy? Polują naprawdę różni ludzie, to przekrój całego społeczeństwa, a są w nim także elity. Lobby myśliwskie to bardzo poważna siła polityczna, skutecznie działająca na rzecz swoich interesów w imię wspólnej rozrywki. Ma bardzo mocne, głębokie powiązania, które są subtelnym, niewidzialnym, ale wręcz stalowym spoiwem tej społeczności. W Polsce, w czasie trwania kadencji sejmu 2001-2005 co szósty senator lub poseł był myśliwym. Wyobraźmy sobie, że taki myśliwy jest radnym, posłem, senatorem czy też ministrem w jakimkolwiek układzie politycznym. Co się zdarzy, gdy jakaś sprawa zagrażająca w jakikolwiek sposób myślistwu trafi na jego biurko? Innymi słowy: co się zdarzy, gdy coś lub ktoś zagrozi temu, co jest mu najbliższe i najdroższe? Pewien bardzo wówczas wpływowy minister, na posiedzeniu rządu dotyczącym parków narodowych, walczył jak lew o zmianę w projekcie ustawy wyrażenia „opinia” na „zgoda samorządów lokalnych”. Wywalczył! I premier nakazał wpisanie takiej zmiany do projektu ustawy. O co tu chodzi? O Puszczę Białowieską, w której ów człowiek ma leśny dom i właśnie tam poluje. Pozostawienie słowa „opinia” przybliża objęcie całej Puszczy prawami parku narodowego. Oznaczałoby to, że w ostatnim pierwotnym lesie na całym niżu europejskim, w Puszczy Białowieskiej, wyniszczanej od lat dwudziestych minionego stulecia przez Niemców i Anglików, a w obecnych czasach wyniszczanej z jakąś taką ponurą zaciekłością przez państwowe (!) przedsiębiorstwo, skończyłoby się wyrzynanie drzew i zabijanie żyjących tam zwierząt. Nie ma polowań! Wpisanie słowa „zgoda” do tej ustawy pozwala robić to w Puszczy Białowieskiej jeszcze przez wiele lat, bo łatwiej wywierać naciski na samorządowe władze lokalne, od których akceptacji, w takiej sytuacji prawnej, wiele zależy. W wyniku zapisu w ustawie, na losy tego reliktowego lasu wielki wpływ mają władze trzech puszczańskich gmin i Administracja Lasów Państwowych, która wyrzyna tam rocznie i wywozi grubo ponad 100 tysięcy metrów sześciennych (!) kłód różnych drzew. Żeby wywieźć taką masę drewna, z częstotliwością co dwadzieścia minut, różnymi drogami, wyjeżdża z Puszczy wielki pojazd załadowany „pod sufit” pniami. „Dziedzictwo Ludzkości” – taki napis widnieje nad bramą niedużego obszaru ochrony ścisłej w Puszczy Białowieskiej. Ironia czy co? Indianie mówią: „Wskocz w jego buty”. Gdybym był w sytuacji tego ministra – właśnie tak bym postąpił, ponieważ nie chciałbym tego całego, naprawdę poważnego zamieszania w życiu, związanego z poszukiwaniem nowego łowiska, sprzedażą jednego domu, szukaniem lub budową drugiego, przeprowadzką, poznawaniem nowych ludzi w kole łowieckim. O nie! Tylko nie to! Walczyłbym jak tygrys. Myśliwi na każdym „stołku” wiedzą, jak chronić swoje interesy. I nie muszą toczyć narad, ustalać strategii, podpisywać porozumień – wiedzą „sami z siebie” i w jednej chwili, co trzeba robić, ponieważ te sprawy dotyczą najbliższej ich ciału koszuli. Polują niemal sami mężczyźni. Jak myślisz, dlaczego tak jest? W swojej książce publikujesz rozmowy z żonami myśliwych – jakimi refleksjami dzieliły się z tobą? Polują mężczyźni, bo są fizycznie więksi i silniejsi od kobiet. Ale widziałem też ładną, uśmiechniętą, zadowoloną kobietę z zakrwawionymi rękoma przy patroszeniu sarny. Lecz przyznać trzeba, że to rzadkość. Całe szczęście niewielu kobietom robi się taki niezrozumiały „przekręt” w głowie. Niektóre z nich obecne są w myśliwskim sposobie życia w inny sposób, inaczej wspierają myślistwo. W jaki sposób? Widzę ważny, wspierający myślistwo udział kobiet. Żony myśliwych mają na stole dziczyznę, robią uczty imieninowe czy inne. Czują się wtedy lepsze od innych kobiet. Wiem to z ich relacji. Są również, tak jak wielu innych ludzi, uwiedzione przez tę przebogatą retorykę myśliwską. Pewnie też odzywa się w tym jakiś kobiecy atawizm, zgodnie z którym poczucie wartości samicy wzrasta, jeżeli została wybrana przez samca zwycięzcę. „Zwycięzcę”, ponieważ w tej konwencji przyjmuje się, że gdy zakatrupiłeś z karabinu jakiegoś zwierzaka – „jesteś gość”. Kobiety dając takie potwierdzenie swoim męskim partnerom życiowym – współuczestniczą w reperowaniu, nienajlepszego zazwyczaj, męskiego samopoczucia. Grają w jego grę, przyjmują nie dla nich napisany scenariusz za swój – i wierzą w niego, jakby był ich. Znam kobietę, która zorganizowała to hobby mężowi, była reżyserem wszystkiego. Zbudowała nawet paśnik, który on miał postawić w ramach wymogów podczas stażu myśliwskiego. Myśliwi chcieliby być widziani przez kobiety jako osoby bardziej męskie, obdarzone szczególnymi umiejętnościami, których inni nie mają. Roztaczają wokół siebie aurę, że umieją robić coś, czego wielu mężczyzn nie potrafi, że trzeba być naprawdę nie byle kim, takim „stuprocentowym facetem”, żeby polować. Chcieliby także, żeby kobiety ich za to podziwiały, co jest dosyć ryzykowne, bo znam kobiety, dla których fakt, że mężczyzna jest myśliwym, dyskwalifikuje go w ich oczach. Myśliwi chcą być postrzegani jako tak zwane jurne chłopy. Zapewne podobają się niektórym kobietom w tym maskującym stroju i odpowiednim kapelusiku na głowie, z karabinem na plecach i innymi gadżetami – terenowy samochód dobrej marki jest bardzo pożądany. Mój ojciec nie żyje już ponad dwadzieścia lat, a moja matka niedawno powiedziała: „Tak naprawdę, to życie z myśliwym było marne. Pewna część pieniędzy, nie wiadomo jaka, szła na polowanie – na to zawsze się znalazły. Ojca prawie nigdy nie było w domu. Ja byłam ciągle sama i to nie było dobre życie”. Moja mama ma 84 lata. Nigdy do tej pory tego nie powiedziała. Od kilku lat zaangażowałeś się w działania dla ochrony Puszczy Białowieskiej i ochrony drzew przydrożnych i miejskich. Dlaczego Twoim zdaniem warto chronić przyrodę? Choćby dlatego, że jest piękna! Nie istnieje inne piękno na Ziemi. Jak można nie chronić piękna wszelkiego istnienia? Wczoraj koleżanka opowiadała o swojej miesięcznej włóczędze po Kubie. Tam jest brzydko, bo zniszczona jest przyroda. Lesistość 11% – kiedyś prawie 100%. Wszystko zostało wycięte dla założenia plantacji trzciny cukrowej. Wszędzie, gdzie zniszczona jest przyroda – jest brzydko, całe istnienie, łącznie z ludźmi, źle się tam czuje, choruje. Niszczenie przyrody, poszerzanie urbanistycznej brzydoty wokół nas, śmieci, niestaranność życia i jedzenia, plaga naszych czasów, czyli „niemanie czasu”, o której myślę, że jest jedną z głównych chorób cywilizacyjnych, degenerujących życie na wszystkich poziomach – to wszystko razem wzięte, ma dramatyczny wymiar. Źródło tej hekatomby bije wewnątrz każdego z nas i każdy z nas ma w tej osobistej, intymnej sprawie coś poważnego do zrobienia. To nie jest jakaś mała gra – w tej najważniejszej grze naszego życia chodzi o najgrubszą zwierzynę! Nauczyciele duchowi mówią, że wszystko jeszcze jest możliwe, naprawdę nie wiadomo w jakim kierunku to się potoczy. Jest takie powiedzenie: „Nawet na dzień przed końcem świata warto zasadzić drzewo”. Sensei Sunya Kjolhede opowiedziała kiedyś anegdotę, która kilka razy wydobyła mnie z przygnębiającego zniechęcenia: Zenon Kruczyński „Premier Winston Churchill u schyłku swojego życia został zaproszony na uroczystość do college’u, do którego w młodości uczęszczał i z którego został wydalony za brak postępów w nauce. Miał wygłosić mowę do młodych abiturientów. Gdy przyszedł na to czas, podniósł się ze swego miejsca i… długo milczał… W końcu chrapliwie przemówił: — Nie poddawajcie się… nigdy! Usiadł, ciężko oddychał… Po paru chwilach wstał znowu, zrobił krok do mikrofonu i powiedział: — Nigdy się nie poddawajcie! I usiadł. To był koniec mowy”. Dziękuję za rozmowę. Zenon Kruczyński – ur. w 1950 r. w rodzinie myśliwskiej, podtrzymywał tradycję rodzinną przez kilkadziesiąt lat. Przestał polować w wieku dojrzałym. Obecnie, podążając ścieżką swoich wieloletnich zainteresowań i wykształcenia, zajmuje się prowadzeniem wraz z pracownią psychologiczną „Makami Nature” warsztatów rozwoju osobistego „Energia w działaniu” i autorskich warsztatów „Wgląd w relację pomiędzy ludźmi a zwierzętami”. Jest współpracownikiem Instytutu Psychoimmunologii w Warszawie. Czynnie zaangażowany w działania na rzecz środowiska. Ma żonę i dwoje dzieci. Wegetarianin, praktykuje zen. Polowanie z łukiem jest również polowaniem, jednak - nie ujmując niczego kolegom „po kuli” - nie możemy powiedzieć, że jest to jedno i to samo. U nas nie wystarczy mieć dobry sprzęt. Myśliwski dystans przy strzale z łuku to maksymalnie 30 metrów i na ten dystans trzeba podejść; im krótszy dystans, tym większa szansa Rosyjski dzik pochodzi z Europy i Azji, ale dla celów polowań sportowych został wprowadzony w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej. Polowanie na dziki jest bardzo trudne, ponieważ pomimo słabego wzroku, dzik posiada wyostrzone zmysły węchu i słuchu i jest bardzo muskularnym zwierzęciem, które polega na swojej szybkości i sprycie, aby uniknąć używają swoich ostrych kłów do wyszukiwania pożywienia, wykorzeniając wszystko, od bulw i korzeni po małe zwierzęta i węże. Te potężne kły mogą dosłownie przebijać się przez obszar ziemi i są groźną bronią, która czasami osiąga pięć cali długości. Na High Adventure Ranch, jesteśmy jednym z niewielu rancz, które mają cenione Record Book Russian Boar dostępne do polowania. Nasze czyste szczepy urosły do ogromnych rozmiarów ważąc do 550 funtów z kłami, które często wystają do pięciu dzik jest zbudowany jak SHERMAN TANK, więc będziesz chciał przynieść największy kaliber karabinu lub pistoletu jaki masz. Łowcy łuków mogą potrzebować dużej ilości strzał. Te Dziki mają bardzo grubą skórę i są niezwykle wytrzymałe. Mogą być zabite czysto, jeśli trafią w odpowiednie miejsca, ale może to być bardzo celowanie w obszar płuc dzika, ponieważ obszary ramion są opancerzone i prawdopodobnie tylko zranią zwierzę, które umrze wiele dni później. Rosyjskie dziki do 300 funtów są polowane od listopada do końca sierpnia. Rekordowe rosyjskie dziki powyżej 300 funtów są polowane przez cały rok. Aby uzyskać więcej informacji na temat naszych rosyjskich polowań na dziki, proszę zadzwonić pod numer (314) 209-9800 lub wypełnić nasz formularz kontaktowy. *Informacje i ceny na stronie internetowej mogą ulec zmianie bez powiadomienia, prosimy o kontakt w celu uzyskania najdokładniejszych i najbardziej aktualnych informacji i cen. Office (Send Deposits): High Adventure Ranch – 308 Mikel – St. Louis, MO 63043 Ranch: High Adventure Ranch – 263 Highway YY – Cook Station, Missouri 65449Toll Free: 1-877-858-3481 – (314) 293-0610 po godzinach .
Na zwierzęta większe i bardziej niebezpieczne jak wilki, niedźwiedzie i dziki używano białej bron i nawet zbroi. Szczególnym typem polowania były wnyki i potrzaski oraz zastawianie sideł. .W XIV wieku polowanie stanowiło jeszcze integralny składnik europejskiej gospodarki. Dziczyzna była ważnym uzupełnieniem diety, zwłaszcza w zimie.
Polowania w Polsce Cztery pory roku w polskim lowiectwie: Wiosna : polowanie na rogacze. Na wiosnę, zanim zboża wyrosną utrudniając widoczność, polowanie na rogacze sarny jest prawdziwą przyjemnością. Po długiej zimie zwierzyna jest ożywiona promieniami słońca oraz złakniona świeżej trawy. Polowania wiosenne należą do niezwykle przyjemnych. W zależności od Waszych życzeń znajdziemy spośród naszych łowisk miejsce spełniające wymagania nawet najwybredniejszych ! Jedne łowiska oferują duże trofea, inne : trofea słabsze, ale w dużej ilości oraz umożliwiają polowanie na dziki. [...] Polowania w Rumunii Związek Myśliwych Rumuńskich regionu Sibiu bardzo gościnnie przyjmuje naszych myśliwych w łowisku. Piękne górskie polowania organizowane są z podchodu, z zasiadki a także przy pomocy pędzeń nawet dla małych 5-6 osobowych grup myśliwych. Piękne trofea rogaczy, jeleni są regularnie pozyskiwane (rogacze poniżej 300g uważane są za mało interesujące, dopiero powyżej 400g zasługują na uwagę; byki do 7kg maja te sama opłatę ze odstrzał, trofea o wadze powyżej 10 kg nie należą do rzadkości). Polowanie na niedźwiedzia odbywa się na nęciskach, w nocy, z ambony, lub również przy pomocy pędzeń. Polowanie na wilka udaje się w 60%. [...] Polowania w Anglii Klasyczne polowanie na gołębie rozpoczyna się ok. 9 rano. „Ranger” prowadzący polowanie przyjeżdża po was do hotelu i zawozi w przygotowane do polowania miejsca. Są to wybrane wcześniej w zależności od tras wybieranych przez gołębie, odpowiednio usytuowane, dobrze zakamuflowane zasiadki. [...] Prasa o nas Zobacz więcej o Prasa o nas Polowanie w Mozambiku Mozambik, państwo położone w południowo-wschodniej Afryce nad Oceanem Indyjskim. Graniczy z RPA, Suazi, Tanzanią, Malawi, Zimbabwe oraz Zambią. Mozambik objęty jest działaniem klimatu podrównikowego, z porą deszczową w okresie od października do marca. Na terenie Mozambiku proponujemy polowania na terenie czterech łowisk [...] Polowania w Namibii To jest nasze ulubione łowisko!! To jest wspaniale Namibijskie safari! Polowanie u rodziny niemieckich osadników (trzecie pokolenie), w terenie obejmującym w sumie około 70 000 ha, położonym 80 km na południowy wschód od Windhoek. (godzina drogi z lotniska!) Położenie Namibii na wysokości około 1100m nad poziomem morza sprawia, ze [...] Oferta Materiał Wideo
Jedno z ulubionych polowań polskich i nie tylko myśliwych. Polowanie na dzika przy pełni księżyca. Nie jest proste, ale jakże pasjonujące. Zapraszamy na jedn
Wielkopolska: Jak wyłączyć ziemię z obwodu łowieckiego i zakazać polowań? DZIAŁAJ TERAZ, zostało mało czasu! Chcesz pozbyć się myśliwych z własnej ziemi? Obawiasz się o bezpieczeństwo swoje i swoich bliskich? Przeszkadza Ci, jak samochody terenowe rozjeżdżają twój las... 4 grudnia 2020, 11:28 ASF w województwie łódzkim. Rzeź dzików, tak politycy PiS walczą z ASF. Myśliwi zabiją 3 tys. dzików. Polowania na dziki Polowania na dziki w regionie łódzkim. Będą zabite 3162 dziki, to prawie 30 zwierząt dziennie. Tak wygląda walka z ASF w województwie łódzkim. Wojewoda łódzki... 20 lutego 2020, 8:50 Myśliwi zabiją ponad 3 tysięcy dzików na polowaniach. Rzeż dzików, tak politycy PiS walczą z ASF. Polowania na dziki w województwie łódzkim Podczas polowań na dziki w regionie łódzkim do 31 maja mają zostać zabite 3162 dziki. Tak wygląda walka z ASF w województwie łódzkim. Wojewoda łódzki Tobiasz... 14 lutego 2020, 20:13 W Sopocie w dalszym ciągu będą polowania na dziki. Prezydent miasta Jacek Karnowski interweniował, ale nic nie wskórał Prezydent miasta Sopotu Jacek Karnowski wyraził swój sprzeciw przeciw polowaniom na dziki w lasach należących do miasta, jednak Nadleśnictwo Gdańsk nie... 3 grudnia 2019, 15:47 „To dla dobra dzików”. Ekolodzy uniemożliwili organizację polowania w Borkach na Lubelszczyźnie Borki (woj. lubelskie). Trwa ostatni weekend skoordynowanych polowań na dziki. W sobotę rano, w pobliżu miejscowości Borki, zebrali się myśliwi, którzy chcieli... 29 stycznia 2019, 10:04 W sobotę w Zielonej Górze i okolicach odbędą się zbiorowe polowania na dziki. Do lasu lepiej nie wchodzić W sobotę, 19 stycznia, odbędą się zbiorowe wielkoobszarowe polowania na dziki – zapowiadają myśliwi. W Zielonej Górze i okolicy organizują je trzy koła... 18 stycznia 2019, 13:00 ZIELONA GÓRA. Psy myśliwskie pogryzły psa na spacerze. Mieszkańcy nic nie wiedzieli o polowaniu. "To skandal, że to się dzieje pod oknami" - W lesie na skraju naszej miejscowości psy myśliwskie pogryzły psa na spacerze - zaalarmowała nas Czytelniczka z Zielonej Góry Raculi. Zdarzenie miało miejsce... 15 stycznia 2019, 14:28 Wybicie dzików lekiem na ASF. Bioasekuracja? „Durny wymysł” W sobotę w całej Polsce rusza zmasowany odstrzał dzików. To pomysł rządu na walkę z ASF 11 stycznia 2019, 11:35 Pierwsze polowania na dziki w tym roku już się odbyły. Następne w ten weekend Wielkopolska: Pierwsze polowania na dziki w tym roku już się odbyły. Następne w ten weekend 10 stycznia 2019, 15:18 W Polskim Związku Łowieckim wyjaśniają, że nie zaplanowali zabicia ponad 200 tysięcy dzików W Polskim Związku Łowieckim wyjaśniają, że nie zaplanowali zabicia ponad 200 tysięcy dzików 10 stycznia 2019, 13:32 W najbliższy weekend zginą dziki na Dolnym Śląsku. Taki sposób na walkę z ASF W najbliższy weekend także na naszym terenie ruszą masowe polowania na dziki. Będą zabijane w całym kraju. To taki sposób na walkę z ASF 9 stycznia 2019, 15:55 NOWE Urolog w Świebodzicach na NFZ. Terminy - stan na Chcesz dostać się na wizytę do Urologa możliwie, jak najszybciej? Przedstawiamy listę placówek, gdzie terminy oczekiwania na wizytę do lekarza w Świebodzicach... 1 sierpnia 2022, 23:38 NOWE Dermatolog w Świebodzicach na NFZ. Terminy - stan na Zwykle na wizytę u specjalisty trzeba sporo czekać. Jak długo trzeba czekać na termin do Dermatologa w Świebodzicach? Sprawdź naszą listę, by dowiedzieć się,... 1 sierpnia 2022, 23:38 NOWE Kolejki do Kardiologa na NFZ w Świebodzicach. Dane na Chcesz dostać się na wizytę do Kardiologa możliwie, jak najszybciej? Przedstawiamy listę placówek, gdzie terminy oczekiwania na wizytę do lekarza w... 1 sierpnia 2022, 23:38 NOWE Dentysta w Wieliczce na NFZ. Terminy - stan na Zwykle na wizytę u specjalisty trzeba sporo czekać. Jak długo trzeba czekać na termin do Dentysty w Wieliczce? Sprawdź naszą listę, by dowiedzieć się, gdzie na... 1 sierpnia 2022, 23:38 NOWE Co nowego u modelki Anji Rubik? Sprawdzamy jej Instagram Anja Rubik to światowej klasy modelka. Anja jest również projektantką mody, prezenterką telewizyjną oraz działaczką społeczną. Na jej Instagramie możemy śledzić... 1 sierpnia 2022, 23:36 NOWE Kolejki na NFZ do Psychologa w Wieliczce. Stan na Chcesz dostać się na wizytę do Psychologa możliwie, jak najszybciej? Przedstawiamy listę placówek, gdzie terminy oczekiwania na wizytę do lekarza w Wieliczce są... 1 sierpnia 2022, 23:35 NOWE Kolejki do Pulmonologa na NFZ w Wieliczce. Dane na Jak długo trzeba czekać na wizytę do Pulmonologa w Wieliczce? Przedstawiamy listę ośrodków, gdzie dostaniesz się do lekarza najszybciej na NFZ w pobliżu swojego... 1 sierpnia 2022, 23:35 NOWE Kolejki NFZ Milanówek: terminy leczenia i czas oczekiwania do lekarzy na W jaki sposób sprawdzić, gdzie najkrócej czeka się do lekarza w Milanówku? Mamy takie informacje. Zdrowie jest najważniejsze, dlatego nie warto czekać. I... 1 sierpnia 2022, 23:34 NOWE Endokrynolog na NFZ w Wieliczce. Dane aktualne na Sprawdź Jak długo trzeba czekać na wizytę do Endokrynologa w Wieliczce? Przedstawiamy listę ośrodków, gdzie dostaniesz się do lekarza najszybciej na NFZ w pobliżu... 1 sierpnia 2022, 23:34 NOWE Kolejki na NFZ do Laryngologa w Wieliczce. Stan na Zwykle na wizytę u specjalisty trzeba sporo czekać. Jak długo trzeba czekać na termin do Laryngologa w Wieliczce? Sprawdź naszą listę, by dowiedzieć się, gdzie... 1 sierpnia 2022, 23:32 NOWE Urolog na NFZ w Wieliczce. Dane aktualne na Sprawdź Zwykle na wizytę u specjalisty trzeba sporo czekać. Jak długo trzeba czekać na termin do Urologa w Wieliczce? Sprawdź naszą listę, by dowiedzieć się, gdzie na... 1 sierpnia 2022, 23:31 Siedem tysięcy dzików ma zostać zastrzelonych. Fot. Dariusz GORAJSKI/archiwum. Do końca marca zachodniopomorskie koła łowieckie prowadzić będą wielkie polowanie na dziki. W sumie życie straci 7 tysięcy tych zwierząt. W samym powiecie kołobrzeskim myśliwi z kół łowieckich: „Ryś”, „Rybitwa”, Świt”, „Pantera” oraz
Jakiś czas temu opisaliśmy jakie są możliwości biwakowania na dziko w Chorwacji – Dzisiaj zajmiemy się Rumunią, która w naszej sondzie grupowej uplasowała się na pierwszym miejscu, jako najbardziej popularny kierunek członków Grupy Biwakowej w 2019 roku. Rumunie mamy też świetnie opisaną w naszej grupie, na stronie i mapie biwakowej znajdziemy aż 163 miejsc biwakowych – Natomiast atrakcji turystycznych mamy opisanych tyle, że śmiało możecie do Rumunii, jechać bez żadnego przygotowania i przewodnika. Na liście jest już 350 ciekawych miejsc i atrakcji – Zwiedzanie ułatwi nam też na pewno mapa grupowa, na której możemy nawigować z miejsca na miejsce – Wróćmy jednak do biwakowania na dziko w Rumunii. Kraj Drakuli wydaje się być wprost wymarzony na tego typu wyjazdy i jest tak w rzeczywistości. Choć co ciekawe, oficjalnie biwakownie w Rumunii nie jest dopuszczalne, na szczęście jest to stary i martwy przepis, który przez żadne służby nie jest respektowany. Nawet w wielu Parkach Narodowych biwakowanie jest akceptowane, ale jeżeli jest wyraźnie zabronione, to lepiej się do takiego zakazu stosować. Sami Rumunii masowo korzystają z tej wolności i weekendy zamiast w marketach spędzają na łonie natury. Wtedy należy się liczyć z tym, że wszystkie ciekawsze miejsca na biwak mogą być już zajęte. Większość rumunów preferuje biwakowanie nad wodą, więc w weekendy lepiej takie miejsca pomijać, co nie znaczy, że biwakowanie z tubylcami nie może być ciekawe. Jednak należy pamiętać, że lubią oni dosyć głośno wypoczywać i głośna muzyka w takich miejscach jest normą. Jeszcze dziesięć lat temu miejsca takie były bardzo zaśmiecone, ale na przestrzeni okresu, kiedy Rumunia znalazła się w UE problem śmieci praktycznie zniknął i rodzimi biwkowicze nauczyli się sprzątać po sobie, choć jak i u nas zdarzają się wyjątki Czym jechać do Rumunii? Żeby poznać i zabiwakować w najpiękniejszych miejscach w górach najlepiej przyjechać tu autem 4X4, dzięki któremu dotrzemy w miejsca tzw magiczne. Nie musi to być rasowa terenówka, wystarczy zwykły tzw SUV. Na większość masywów górskich prowadzą szutrowe drogi, które służą leśnikom i pasterzom, gdyż pasterstwo w rumuńskich Karpatach jest bardzo powszechne. Często takie drogi dopuszczone są do ruchu, choć coraz częściej można spotkać szlaban lub zakaz ruchu. Ostatnio leśne drogi są zamykane głównie przez grupy tzw offroadowe, które niszczą łąki, pastwiska i rozjeżdżają polne drogi. Niestety bardzo duży udział w tym procederze mają polskie wyprawy 4X4. Oczywiście jak do Rumunii wybierzemy się kamperem, czy osobówką z przyczepą, to też zobaczymy wiele pięknych miejsc, w pobliżu których będziemy mogli zabiwakować. Powstało tu ostatnio wiele asfaltowych dróg widokowych, które kiedyś dostępny były tylko dla terenówek. Trasy te macie też opisane w atrakcjach turystycznych na naszej stronie. Gorzej będą tu mieli ci, którzy do szczęścia potrzebują camping, niestety takie obiekty tu praktycznie nie istnieją, owszem jest kilka, ale w skali kraju można uznać, że ich prawie nie ma. Wiele do życzenia pozostawia też standard takich miejsc, jak ktoś jeździł na campingi we Włoszech, czy Chorwacji, to może przeżyć tu szok. Na szczęście zakładamy, że Grupa Biwakowa skupia jednak ludzi kochających biwakowanie właśnie na dziko. Czy w Rumunii jest bezpiecznie? Często takie pytanie nasówa się tym, którzy pierwszy raz wybierają się do Rumunii. Po kilku dniach gościnność i uczynność Rumunów rozwiewa wszystkie wątpliwości. Kraj nie jest jeszcze tak popsuty komercją i w wielu miejscach spotkamy się z bezinteresowną pomocą, jest to miłe, lecz nie wykorzystujmy tego dla oszczędności. Śmiało więc można stwierdzić, że Rumunia jest bezpieczna. Ja bynajmniej czuję się tam bezpieczniej niż w Polce i wielu innych krajach europejskich. Doświadczenie w tym temacie już jakieś mam, gdyż do Rumunii jeżdżę regularnie od kilkunastu lat, wcześniej było to nawet cztery razy w roku, więc na liczniku mam, kilkadziesiąt przeważnie dwutygodniowych pobytów w Rumunii. Oczywiście jak i w najbezpieczniejszym kraju na świecie tak i tu może nam się przytrafić nie miła sytuacja, kradzież czy jakiś wypadek, i choć mi się przez ten cały okres nic takiego nie przydarzyło, to słyszałem, że takie przypadki były. Wybierając miejsca na biwak w pierwszej kolejności musimy unikać miejsc, gdzie w pobliżu znajdują się romskie osady, jest już ich w Rumunii coraz mniej, gdyż po otwarciu granic, prawie wszyscy rumuńscy cyganie wyjechali do bogatszych krajów. Lepiej nie parkować i biwakować też przy głównych drogach, gdy jesteśmy z nich widoczni, po co kusić los, nie wiemy kto taką drogą będzie akurat przejeżdżał. Lepiej zjechać gdzieś w boczne drogi, czy na skraj wiosek o ile nie są zamieszkane przez Romów. Czy w Rumunii są niedźwiedzie? Tak są i to w dużych ilościach, występują tu najliczniej w Europie. Ale bez powodu nie atakują turystów, więc nie należy się ich bardzo obawiać. Mimo to warto zachować ostrożność i zastosować się do zasady, że nocą na biwaku nie zostawiamy pachnącej żywności na zewnątrz, która może zwabić te dzikie zwierzęta. Niedźwiedź, który przyjdzie na taką odpadkową ucztę, zaskoczony przez nas, może być groźny, więc lepiej schować jedzenie wydzielające zapachy do kampera lub samochodu. Jeżeli wędrujemy tylko z namiotem, to Rumunii w takich sytuacjach wieszają prowiant w siatce gdzieś na drzewie z dla od biwaku, lepiej je stracić niż przeganiać misia w nocy. W miejscach bardzo dzikich dobrze jest napalić ognisko, które skutecznie odstrasza zwierzęta i nawet w nocy kiedy już się tylko żarzy, to też zniechęca do wizyty w obozie. W Rumunii nikt nie gania za rozpalenie ogniska, ale należy zachować zdrowy rozsądek, by nie spowodować pożaru. Wiele osób obawia się też bezdomnych psów, których jest tu całkiem sporo i często spotkamy je w popularnych turystycznie miejscach. Nie są one groźne, przeważnie boją się ludzi, lecz głód jest silniejszy i po prostu oczekują na jakiś posiłek. Rozwagę natomiast trzeba zachować w przypadku psów pasterskich w górach. Potrafią nieźle obszczekać i nieźle nastraszyć, na szczęście pasterze szybko reagują i przywołują je do porządku. Myślę, że tym wpisem zachęciłem was do odwiedzenia Rumunii, a tych którzy się tam pierwszy raz wybierają utwierdziłem, że to dobra decyzja. Tylko uważajcie, bo Rumunia jest pod jednym względem niebezpieczna, uzależnia bardzo. Wszystkie zebrane w tym wpisie porady i informacje są tylko moimi spostrzeżeniami podpartymi wieloma wizytami w tym kraju, lecz nie należy ich brać jako 100% wykładnie. Więc uprzedzam, że nie ponoszę odpowiedzialności, jeżeli jednak spotka was tam coś przykrego. A by was dodatkowo zachęcić, poniżej znajdziecie dużą garść zdjęć z moich biwaków w Rumunii, kiedy jeszcze nie przesiadłem się w wygodnego kampera 😉 Dodał: Irek Jozwik Wszystkie zdjęcia, oraz opisy miejsc na tej stronie i w Grupie Biwakowej na Facebooku są chronione prawem autorskim. Kopiowanie, wykorzystywanie tylko za zgodą redakcji i autorów prezentacji. ZAINSTALUJ NASZĄ APLIKACJĘ Android iOS

Od 1 sierpnia 2017 r. rozporządzeniem Ministra Środowiska myśliwi w Polsce mają możliwość zakładania na swoją broń urządzeń termowizyjnych i noktowizyjnych ze zgodą (jak na razie) na wykorzystywanie takich zestawów podczas polowania na dziki. Sami myśliwi wskazują jednak, że stworzono w ten sposób furtkę do wydania zgody na

Rumunia położona jest w południowo-wschodniej części europy. Jej powierzchnia wynosi 238 391 km kw, a 30% zajmują Karpaty położone w środkowej części kraju. Wspaniałe tereny łowieckie, znajdują się zwłaszcza w regionie znanym jako Transylwania. W Rumunii prawo do polowania jest własnością państwa, które zarządza też znaczną częścią terenów łowieckich. Część terenów łowieckich dzierżawiona jest przez kluby/koła łowieckie. Transylwania słynie ze znakomitej jakości polowań na rogacze. Oferuje też możliwość polowania na olbrzymie jelenie karpackie żyjące na stokach Karpat południowych. Na zachodzie Rumuni, w rejonie zwanym „rajem danieli” położonym na granicy z węgrami bytuje populacja danieli o doskonałej jakości trofeów. W wysokich partiach gór żyje kozica karpacka, największy i najbardziej okazały ze wszystkich podgatunków kozic występujących na świecie. Żyją tam też niedźwiedzie brunatne, których populacja jest największa w całej unii europejskie. W Rumunii odbywają się zarówno polowania indywidualne, jak i zbiorowe. Aktualnie polowania na niedźwiedzie, które przyciągały największą liczbę myśliwych są zawieszone. Niesłabnącą popularnością cieszą się polowania na kozice ( Na dziki poluje się głównie jesienią i zimą, a niedostępne rejony Rumunii pozwalają wytrwałym myśliwym zapolować też na trofealne odyńce, które trudno dziś znaleźć w innych łowiskach europy. Polowanie na dzika. Malowidło naskalne w dystrykcie Kondoa w Tanzanii. Wiek malowideł szacowany jest na ok. 1500 lat. Tubylcy dobijają dziki napędzone w sieci. Polowanie na koziorożca. Ryt naskalny w jaskini Cueva Remigia w wąwozie Gasulla (Hiszpania). Polowanie na koziorożca wykonywane przez Neandertalczyka Według oficjalnych danych dotyczących dużych drapieżników, w rumuńskich Karpatach żyje obecnie 4000 wilków, 6200 niedźwiedzi brunatnych i 2000 rysi. Choć rumuńskie Karpaty stanowią zaledwie 1,4% powierzchni ogółu europejskich obszarów leśnych położonych na zachód od Rosji, to są one domem dla 35% europejskiej populacji wilczej, 50% niedźwiedziej i 30% rysiej. Populacja dużych drapieżników jest tu znaczna, w przeciwieństwie do ich resztek chronionych w zachodnich częściach kontynentu. Populacje tych drapieżników występują w Rumunii głównie na zalesionych terenach górskich. Obecność tych zwierząt potwierdza, że bioróżnorodność w Rumunii jest wysoka i że właśnie tutaj powinno się skoncentrować wysiłki w celu zachowania populacji drapieżników, jeśli nie chcemy, w pogoni za materialnym zyskiem, doprowadzić do destrukcji tak cennej europejskiej wartości. Góry Ciukasz w Rumunii. Fot. Jacek Zachara Kiedy spojrzymy na mapę Karpat, widzimy, że ponad 50% powierzchni obszarów leśnych tych gór leży na terenie dzisiejszej Rumunii. W Rumunii mamy wiele wysokich szczytów, gęste lasy i inne zachowane w naturalnym stanie obszary przyrodnicze. W tym kraju populacje dużych drapieżników zajmują terytorium o powierzchni około 70 tys. km2, co równa się całej powierzchni Karpat rumuńskich, Podkarpacia i górzystych obszarów Siedmiogrodu. Obszar ten w 80% pokrywają duże, spójne tereny leśne, a ekosystemy są dobrze zachowane (w porównaniu z innymi obszarami w Europie), łącznie z lasami pierwotnymi i naturalnymi. Dane szacujące liczebność dużych drapieżników w Rumunii wyglądają zachęcająco. Jeśli przyjąć, że są one prawdziwe, to w Rumunii mamy prawie połowę europejskiej populacji tych gatunków zwierząt. Problem jednak w tym, że dane te nie do końca odzwierciedlają stan faktyczny. Oszacowań dokonuje się bowiem na podstawie tzw. „metody obserwacyjnej", gdzie ciągłe raportowanie obejmuje pojedyncze osobniki, ich ekskrementy, pozostawione ślady łap, jak i zabite przez wilki zwierzęta. Taka empiryczna metoda nie obrazuje rzeczywistej sytuacji. Wielkość terytoriów poszczególnych watah znacznie różni się między sobą zależnie od typu środowiska, obfitości i rodzaju zwierzyny na danym terenie, aktywności ludzkiej itd. Z literatury wiadomo, że w Europie terytoria te wynoszą około 100-500 km2, podczas gdy w Ameryce Północnej rozpiętość ta jest jeszcze bardziej wyraźna i mieści się w przedziale od 80-2500 km2. Wiadomo, jak duże są terytoria łowieckie wilków i jak duże dystanse są one w stanie pokonać w krótkim czasie (przeciętnie 20 km/dzień), dlatego też łatwo o pomyłkę wynikającą z wielokrotnego liczenia tej samej watahy na różnych obszarach, traktując ją jako grupę lokalną. W rezultacie mamy więcej wilków na papierze niż w rzeczywistości. Kwestia podwójnego liczenia jest szczególnie problematyczna, jeśli wiadomo, że administrowanie „zwierzyną łowną” podlega Państwowej Administracji Leśnej będącej olbrzymim krajowym przedsięwzięciem, którego głównym celem jest generowanie zysków. W Rumunii zarządzanie dziką przyrodą jest równoznaczne z łowiectwem i jedynie kilku biologów, jeśli w ogóle jacyś, jest zaangażowanych w to przedsięwzięcie. Wszystko jest w rękach leśników. Jeśli tylko posiadamy dokument potwierdzający wysoką liczbę drapieżników, otrzymujemy pozwolenie na zabicie sporej ich ilości, co w konsekwencji prowadzi do powiększenia zysków, głównie dzięki myśliwym z Europy Zachodniej. Zatem dane te nie wynikają z wiarygodnych badań, a co więcej zawyżanie tych liczb w celu uzyskania wyższych limitów na odstrzał i częstszych legalnych pozwoleń na polowania, a więc i wyższych dochodów, stało się wyraźną tendencją. Ogólny poziom wiedzy dotyczący ochrony przyrody, jak i zaangażowanie leśników w sprawy szczególnie dotyczące chronionych gatunków, takich jak drapieżniki, ptaki, nietoperze, nie wspominając już o chronionych płazach i gadach, są bardzo niskie. W „Perspective” (magazynie poświęconym ochronie środowiska) ze stycznia/lutego 1998 r. został zamieszczony artykuł autorstwa Luciana Dinca, prezesa Ekologicznego Stowarzyszenia na Rzecz Ochrony Niedźwiedzia z Braszowa. Możemy tu przeczytać, że Rumunia jest sygnatariuszem kilku międzynarodowych konwencji jednocześnie wcale ich nie respektując. Niedźwiedź jest wpisany na listę gatunków chronionych, a z drugiej strony istnieją na rynku firmy organizujące polowania na tego drapieżnika. „Jak to możliwe, że dla gatunku chronionego określa się limity ilościowe na polowania. Wielkości te są szacowane na podstawie ewaluacji liczebności populacji. Ale czy dane te są prawdziwe, skoro ustalają je te same osoby, które są zainteresowane zyskami z polowań?”. Góry Godeanu. Fot. Jacek Zachara Wilk nigdy nie cieszył się dobrą opinią. Wśród społeczności wiejskich, a nawet w środowiskach inteligenckich nadal istnieje wiele legend i mitów na temat wilków. Generalnie wszelkie drapieżniki w Rumunii (i nie tylko), a zwłaszcza wilki, traktuje się jako złe zwierzęta, niszczące bezbronne stada. Uważa się je za wcielenie zła, ponieważ działają pod osłoną nocy zabijając „miłe owieczki”. Nie można zaprzeczyć, że wilki oprócz polowania na dziką zwierzynę, jedzą również owce, kozy, czasami nawet bydło i konie, jednakże straty w inwentarzu powodowane przez wilki i niedźwiedzie na terenie Karpat nie przekraczają 1% ogółu tych strat. Ludzie swoją aktywnością nieustannie ograniczali terytorium wilka. Po II wojnie światowej wilki można było spotkać we wszystkich lasach Rumunii, od gór aż po niziny. Ponieważ dzikiej zwierzyny, stanowiącej naturalną ofiarę wilka, nie było wtedy wiele (z powodu szerokiego kłusownictwa rozwiniętego dzięki słabej kontroli władz i łatwo dostępnej broni) szkody wyrządzone przez wilki, zwłaszcza wśród owiec, były znaczne. W latach 50. twarda polityka rządu doprowadziła do powstania pierwszych zarysów idei „walki z dużymi drapieżnikami”. Zwierzęta te zabijano przy użyciu broni, pułapek, trucizn. Regularnie monitorowano tereny w poszukiwaniu ich legowisk, a jeśli znaleziono w nich szczeniaki, to zabijano je. Osoba, która zabiła wilka była wynagradzana za swój czyn. Na terenach, gdzie było dużo wilków, przygotowywano pułapki w postaci nafaszerowanej trucizną padliny. W rezultacie tych działań (łącznie z kłusownictwem) z Karpat znikły populacje sępów, a liczebność wilka w roku 1967 wynosiła już tylko 1500 osobników, zajmujących jedynie obszary górskie. Pomimo tak drastycznych metod, wilk zdołał przetrwać, co jest dowodem na jego niesamowitą zdolność adaptacyjną. Pod koniec lat 70. działania przeciwko drapieżnikom znacznie osłabły, dzięki temu wielkość populacji wilka zaczęła stopniowo rosnąć. Po II wojnie światowej w Rumunii było 1000 niedźwiedzi, ale ponieważ były prezydent-dyktator Nicolae Ceauşescu interesował się polowaniami, niedźwiedź uzyskał status zwierzęcia chronionego i był nawet dokarmiany witaminami i proteinami; w rezultacie w roku 1988 populacja tego drapieżnika liczyła już 8 tys. osobników. Polowanie na niedźwiedzie było przywilejem komunistycznego dyktatora i jego przyjaciół. Również w tym przypadku, z powodu takiego zagęszczenia występowania tego zwierzęcia, konflikt z człowiekiem narastał. W tym okresie, każdego roku w Rumunii przeciętnie ginęły 4 osoby zaatakowane przez niedźwiedzia. Liczba myśliwych w Rumunii rośnie, wzrasta zatem również współzawodnictwo w polowaniu na preferowaną zwierzynę. Lobby łowieckie jest bardzo silne, jego członkami jest wiele bogatych osób, które mają znaczny wpływ na „kontrolę drapieżników”. Ekolodzy takiej władzy nie posiadają, ani od strony politycznej, ani finansowej. Wysoki poziom kłusownictwa będący rezultatem braku odpowiednich władz kontrolnych, korupcji, biedy itp., niewiarygodne oficjalne dane dotyczące wielkości populacji drapieżników, jak i przepisy prawa tworzone właśnie na podstawie tych danych – wszystko to razem nie zapowiada nic dobrego dla losów dzikiej przyrody. Polowania organizowane dla zagranicznych myśliwych są bardzo opłacalne dla Państwowej Administracji Leśnej. Osoba taka za wydanie pozwolenia na polowanie na wilki musi zapłacić 400-500 euro za każdego osobnika. W przypadku niedźwiedzia, pozwolenie na polowanie kosztuje od 5 do 7 tys. EUR, rysia – 800-1000 EUR. Ogólnie stanowisko myśliwych i leśników w stosunku do wilków, innych ssaków drapieżnych i ptaków drapieżnych nie jest pozytywne. Kiedy w trakcie dyskusji z myśliwymi w Bukareszcie w marcu 2003 r. powiedziałem, że w ustalaniu limitów na polowania powinni brać również udział przedstawiciele organizacji pozarządowych, stali się bardzo agresywni. Uważają oni, że polowania to ich „hobby” i inwestują w to dużo pieniędzy, żeby po całym dniu pracy móc się trochę zabawić. Dla nich jest to miła rozrywka i prawie wszyscy bogaci politycy uznali to za bardzo atrakcyjny sposób spędzania wolnego czasu. W trakcie tej dyskusji, myśliwi zapytali o moje hobby. Moje zainteresowanie fotografią zostało następująco skomentowane: „Chciałby pan, aby w naszym kraju zabroniono robienia zdjęć?”. Większość z tych osób nie jest w stanie pojąć różnicy między zabijaniem dla przyjemności a robieniem zdjęcia, po wykonaniu którego zwierzę nadal żyje... Góry Mehedinti. Fot. Jacek Zachara W Górach Rodniańskich, części Narodowego Parku i Rezerwatu Biosfery, należącego do Maramuresz, osoba zajmująca się zarządzaniem zwierzyną łowną przyznała, że na tym terenie nie ma już niedźwiedzi. Mój kolega (z UNESCO Pro Natura) spotkał niedźwiedzia w okolicach jezior Borsza i Iezer, ale z pewnością nie jest ich tak dużo, jak sugerują to oficjalne dane przekazywane przez jednostki leśne do władz centralnych, które nie bazują na żadnych badaniach, a jedynie na danych z lat poprzednich. Innym powodem zawyżania tych informacji jest potrzeba usprawiedliwienia faktu małej liczebności jeleniowatych – mogą wtedy powiedzieć, że to właśnie z powodu dużej liczebności drapieżnika, a nie nadmiernego kłusownictwa. Image wilka kreowany przez media byłby ważny jako źródło ogólnego postrzegania tych zwierząt przez społeczeństwo, ale przedstawiane w mediach fakty nie mają naukowego poparcia, a wiele informacji jest niejasnych, tendencyjnych i antropocentrycznych. Przytłaczająca większość informacji prezentowanych w telewizji podkreśla negatywne aspekty obecności wilka, prowadząc do wytworzenia presji na polityków, aby ci podjęli stosowne działania prowadzące do redukcji populacji tego drapieżnika. Rzadko wspomina się o pozytywnych aspektach związanych z wilkiem i są one mało znaczące w porównaniu z informacjami negatywnymi. Projekt Ochrony Dużych Drapieżników w Karpatach (CLCP) rozpoczęto w 1993 r. z inicjatywy Christopha Prombergera, niemieckiego biologa i Ovidiu Ionescu, byłego dyrektora Rumuńskiego Instytutu Gospodarki Leśnej i Badań nad Lasami (ICAS - Institutul de Cercerari si Amenajari Forestiere), obecnie Ministra Rolnictwa, Żywności i Gospodarki Leśnej. Do tej pory sfinansowano działania za milion dolarów amerykańskich, w większości pieniądze pochodzą z WWF International, a także od Jack Wolfskin Ltd., Vier Pfoten różnych fundacji i agencji turystycznych. Obecnie jest to największy projekt związany z ochroną dużych drapieżników w Europie Wschodniej, będący częścią Europejskiej Inicjatywy na rzecz Ochrony Dużych Drapieżników. Okolice Zarneşti i obszar Narodowego Parku Piatra Craiului stanowią centrum Projektu Ochrony Dużego Drapieżnika w Karpatach (CLCP), wspólnej inicjatywy Monachijskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody, Rumuńskiej Administracji Lasów Państwowych oraz Rumuńskiego Instytutu Gospodarki Leśnej i Badań nad Lasami z Braszowa. Celem tego projektu jest ochrona populacji wilka, rysia i niedźwiedzia, łącznie z ich naturalnym środowiskiem Karpat rumuńskich. Projekt zawiera propozycje rozwoju obszaru Piatra Craiului, jako przykładu modelowej strefy koegzystencji dużych drapieżników i ludzi. Składają się na niego cztery główne kierunki działań: badania naukowe, zarządzanie i ochrona, rozwój obszarów wiejskich, podnoszenie poziomu świadomości społecznej. Góry Piatra Craiului, gdzie prowadzi się projekt ochrony wilków, jak widać, świnie pasą się w pobliżu lasu całe i zdrowe. Fot. Jacek Zachara Za pomocą radiowego badania telemetrycznego analizowano lokalny zasięg, przemieszczanie się i zwyczaje żywieniowe tych drapieżników. Projekt ten uwzględnia również koszty ochrony miejsc, w których trzyma się owce na noc (tzw. stina), zabezpieczając je płotem elektrycznym przed atakami wilków i niedźwiedzi. Efektywność takiego ogrodzenia jest wysoka. W rocznym raporcie CLCP 2001 r. czytamy: „Tylko 2% ataków dużych drapieżników na terenach ogrodzonych zakończyło się sukcesem w porównaniu do 100% na terenach, gdzie nie zastosowano takiej ochrony”. Rozpoczęto również w szkołach program edukacyjny, a w mediach krajowych i międzynarodowych pojawiają się informacje służące budowaniu pozytywnego stosunku do dużych drapieżników. Christoph Promberger mówi: „Zdaję sobie sprawę z tego, że aby coś chronić nie wystarczy opracowanie programu badań, potrzeba czegoś więcej, ludzie powinni zyskać na kontakcie ze zwierzętami, a nie obawiać się ich. Dlatego też pojawiła się idea turystyki ekologicznej. Wilki i niedźwiedzie są symbolami, które fascynują większość ludzi, dlatego wiemy, że będą przyjeżdżać, aby zobaczyć te zwierzęta”. W projekcie wspomniano o pomyśle rozwoju ekoturystyki w rejonie Zarneşti, program rozwoju agroturystyki zaczęto realizować w roku 1997 pod nazwą „Niedźwiedzie, wilki i rysie w Transylwanii”, zapewniając dochód lokalnej ludności i oferując alternatywę wobec dochodów uzyskiwanych z myślistwa. Program ten kierowany jest do grup turystów, których organizowaniem zajmują się zachodnie agencje turystyczne i rumuńskie pensjonaty. W ofercie znajdziemy turystykę pieszą, jazdę konną, przejażdżki wozem z końmi w połączeniu z obserwacją natury, wycieczkami, uczestnictwem w wydarzeniach kulturalnych. W ten biznes zaangażowane są biura podróży, miejscowi przewodnicy, wypożyczalnie rowerów i inne podmioty gospodarcze. Na stronie CLCP czytamy: „Przez pierwsze 4 lata realizacji tego projektu Zarneşti odwiedziło ponad 80 zorganizowanych grup, co daje liczbę 600 osób”. Właśnie uległa zakończeniu pierwsza edycja projektu. Niedawno rozpoczęto nowy projekt zajmujący się kwestią ochrony drapieżników w regionie gór Vrancea w łuku Karpat. Przedsięwzięcie zatytułowane „Projekt ochrony dużych drapieżników w Situ w okręgu Vrancea” jest finansowane przez Unię Europejską, a dokładnie przez fundusz Life Nature. Partnerami tego projektu są Inspektorat Ochrony Środowiska z Vrancei, władze lokalne, Uniwersytet w Bukareszcie oraz organizacje pozarządowe. Celem projektu jest ochrona istniejących populacji niedźwiedzia, wilka i rysia jako integralnych części ekosystemu Vrancea. W związku z tymi założeniami powstanie lokalny plan zarządzania populacją drapieżnika, podjęte zostaną także działania zmierzające do złagodzenia konfliktu na linii drapieżnik-człowiek. Zwyczaje dużych drapieżników zostaną poddane analizie. Utworzy się również program rekompensaty szkód wyrządzonych przez te drapieżniki i powstanie strefa ochronna w Barseti z przeznaczeniem na wypas zwierząt. Inne elementy tego projektu związane są z działaniami medialnymi, organizacją obozów naukowych, opracowaniem, produkcją i dystrybucją materiałów mających na celu podniesienie poziomu świadomości społecznej. Powinniśmy zmienić zły image wilka. Konieczne jest wyjaśnienie ludziom, że populacja wilka jest zdolna do samoregulacji poprzez rozmaite mechanizmy, takie jak: Wielkość dostępnego terytorium ogranicza ilość wilczych watah, każda wataha broni swojego obszaru przed innymi wilkami; Społeczne zachowanie wilka ogranicza liczbę samic mogących wydać potomstwo; Dostępność pożywienia reguluje ilość młodych wilczków, naturalna śmiertelność wśród młodych osobników jest wysoka, a kiedy brakuje pożywienia jest jeszcze wyższa. Powinniśmy podkreślić rolę wilka jako najważniejszego w ekosystemie drapieżnika, który zapobiega rozprzestrzenianiu się chorób wśród zwierząt poprzez eliminację w pierwszym rzędzie osobników chorych. W ten sposób przyczynia się on do tworzenia silnych i zdrowych populacji dzikich zwierząt. Obecnie wilki, po okresie prześladowań ze strony ludzi, stały się zwierzętami płochliwymi i prawdopodobieństwo zaatakowania przez nie człowieka jest bardzo niskie. Zwierzęta te niegdyś dzielne, nieunikające człowieka, obecnie stanowią zagrożoną mniejszość; zachowanie człowieka istotnie wpłynęło na behawioryzm wilka. Pogląd o zabijaniu ludzi przez wilki jest jednak szeroko rozpowszechniony również w Rumunii. Jeśli wilk jest chory na wściekliznę, wtedy może zaatakować człowieka, tak jak każde inne zwierzę zainfekowane tą chorobą. Ataki psów na człowieka, nawet gdy nie są one chore, są powszechne i jakoś nikt nie myśli o ich wybiciu. W Rumunii przetrwała znaczna populacja drapieżników, w tym i wilków, i to nie dlatego, że zwierzęta te są pod ochroną, ale dzięki temu, że leśne obszary górskie są na tyle duże, iż niemożliwe jest kontrolowanie tych terenów przez człowieka. Po prostu ludzie nie byli w stanie wybić całkowicie tych zwierząt. Wilków już nie ma w Delcie Dunaju. Miejmy nadzieję, że w Karpatach uda im się przetrwać. Potrzebne nam są dokładne dane na temat populacji wilka i innych drapieżników, bazujące na rzetelnych badaniach naukowych i ciągłym monitoringu, a nie na nieprzychylnym nastawieniu myśliwych. Badania powinny dostarczać danych dla ważnych procesów decyzyjnych, w które powinni być zaangażowani również biolodzy. Należy również opracować i wdrożyć plany zarządzające populacjami drapieżników uwzględniające zarówno aspekty biologiczno-ekologiczne, jak i społeczno-ekonomiczne, etyczne i polityczne (Unia Europejska, międzynarodowe konwencje itp.). Ważne jest zaangażowanie się lokalnych społeczności w działania związane z ochroną przyrody. Zwierzęta domowe powinny być lepiej chronione, z wykorzystaniem ogrodzeń elektrycznych, psów pasterskich, czujnych pasterzy, pomieszczeń zamykanych w nocy. Ale to nie wystarczy. Tam, gdzie są wilki i inne drapieżniki, tam będą i straty. Jeżeli jednak wysokość odszkodowań zostanie ustalona na realnym poziomie i ich uzyskanie nie będzie się wiązać ze skomplikowanymi procedurami, wtedy akceptacja w stosunku do drapieżników wzrośnie. Przetrwanie dużych drapieżników w rumuńskich Karpatach zależne jest od zmiany postrzegania tych zwierząt przez społeczeństwo. Peter Lengyel W tym odcinku zabierzemy Was do lasu na Ocenę dzikarzy w naturalnych warunkach. Zobaczycie jak wygląda praca podkładacza z psami w miocie i nie tylko. #polow
Polowania organizowane dla zagranicznych myśliwych są bardzo opłacalne dla Państwowej Administracji Leśnej. Osoba taka za wydanie pozwolenia na polowanie na wilki musi zapłacić 400-500 euro za każdego osobnika. W przypadku niedźwiedzia, pozwolenie na polowanie kosztuje od 5 do 7 tys. EUR, rysia – 800-1000 EUR.

Biwakowanie na dziko w Rumunii. Jakiś czas temu opisaliśmy jakie są możliwości biwakowania na dziko w Chorwacji – https://grupabiwakowa.pl/biwakowanie-na-dziko-w-chorwacji. Dzisiaj zajmiemy się Rumunią, która w naszej sondzie grupowej uplasowała się na pierwszym miejscu, jako najbardziej popularny kierunek członków Grupy Biwakowej

Wykonanie minimalnego planu pozyskania dzików w łowieckim roku gospodarczym 2022/2023 zostało znacznie przekroczone - informuje resort klimatu i środowiska. Posłowie z sejmowej komisji rolnictwa wysłuchali informacji szefa MKiS na temat wykonania planu polowań za 2022 r., w tym odstrzału dzików z podziałem na województwa oraz planu polowań na 2023 r.
Polowanie zbiorowe na dziki - najlepsze momenty. sandraannemarie5003. 1:29. Great drive-wildboar hunting-Polowanie zbiorowe na dziki-Wildschwein Drückjagd Chasse Sanglier. Ahmed Béjaouì. 3:13. Perfect shot on wild boar hunting-Chasse au sanglier coup-Wildschwein jagd schuss Polowanie na dziki. Ringerwench.
Selekcjonujemy najlepsze obwody myśliwskie na całym świecie starając się zapewnić naszym klientom i kontrahentom profesjonalny wymiar współpracy. Polowanie to Twoja i nasza pasja, dlatego dokładamy wszelkich starań by każde łowy miały niepowtarzalny charakter. Twoje zadowolenie z polowania z nami jest dla nas największą
Myśliwi z Béruges (Francja) tradycyjnie zorganizowali w tę sobotę polowanie zbiorowe na dziki. Ranny dzik zaatakował trzech myśliwych. Najpierw zdołał ranić 25-letniego łowcę w udo. Na ratunek pospieszył mu 70 letni kolega, którego dzik też zdołał powalić i poważnie pociąć szablami. .